Çocuk ve Yetişkinler İçin Testler
Çocuk ve Yetişkinler İçin Uygulanabilecek Test ve Ölçekler
Mutlaka uzman kişilerce yapılması gereken psikolojik testler ve ölçekler titizlikle uygulanarak klinik bulgular ile karşılaştırılır. Sonuç olarak olası psikolojik sorunlar belirlenerek uygun tedavi planı saptanır ve psikolojik sorunların önüne geçilmesini sağlayıcı tedavi süreci başlatılır.
Psikolojik testler danışmanın danışanı değerlendirme sürecinde yardımcı olan araçlardan biridir. Günümüzde psikolojik testler çocuklar ve yetişkinlerde birçok farklı alanda ölçüm yapılmasını sağlamaktadır. Örneğin psikolojik rahatsızlıkların, kişilik özelliklerinin veya zihinsel becerilerin ölçüm ve değerlendirmesi psikolojik testler ile yapılabilir. Bu ölçüm ve değerlendirme için kimi zaman kişinin kendini değerlendirdiği ölçekler, kimi zaman ise zihinsel becerilerin bazı görevleri tamamlayarak ölçüldüğü standardize edilmiş testler kullanılmaktadır. Uygulanan tüm testler dünya genelinde yaygın olarak kullanılan, kendi alanlarında geçerli ve güvenilir sonuçlar veren testlerdir.
Çocuk ve ergenlere yönelik yapılan test ve ölçekler, yaşıtlarına göre çeşitli alanlarda gelişim düzeylerini tamamlayıp tamamlayamadıklarını, günlük hayatını, ruhsal ve bedensel gelişimini, okul başarısını ve diğer insanlarla ilişkilerini olumsuz etkileyebilecek duygusal ya da davranışsal belirti veya belirtiler bulunuyorsa bunları ölçen testlerdir.
Bu testler kimi zaman okul ve kurumlarda topluluk halinde, kimi zaman ise ihtiyaç doğrultusunda bireysel olarak uygulanabilmektedirler. İhtiyacınız olması durumunda bilgi almak üzere bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Psikolojik Test ve Ölçeklerin Yararları Nelerdir?
Psikolojik test ve ölçeklerin çok sayıda yararı mevcuttur. Bu ölçekler davranışsal sağlık, ilişki, tıbbi, kişilik, bilişsel, hafıza, mesleki veya akademik alanlarla ilgili değerlendirmelerden oluşan bu testlerin başlıca yararları ise şu şekilde sıralanabilir:
♦ Bireyle psikolojisi ile ilgili detaylı bilgi verir.
♦ Bireyin güçlü ve zayıf yönlerini gösterir.
♦ Bireyin yaşadığı karmaşa ve sorunlarla ilgili başarılı çözümlerin üretilmesine olanak sağlar.
♦ Mevcut sorunların tedavisine katkıda bulunur ve iyileşme sürecini hızlandırır.
♦ Doğru tanının koyulmasına yardımcı olur.
♦ Tedavi hedeflerinin çok daha net olmasını sağlar.
♦ Duygusal problemlerin netleştirilmesine yardımcı olur.
♦ Kişiliğin anlaşılmasını sağlar.
♦ Bilişsel ve hafıza fonksiyonunun mevcut durumu anlaşılmasını sağlar.
♦ Sorunların altında yatan psikolojik problemlerin belirlenmesine imkân verir.
Kişilik Testleri
Herkesin dünyayı algılama biçimi birbirinden farklıdır. Geçmiş deneyimlerinden etkilenen bireylerin hayata tam olarak objektif olarak bakabilmesi mümkün değildir. İster istemez herkes geçmişinden etkilenir ve alışkanlık haline getirilmiş olan yaşam biçimine uygun bir düşünce tarzı geliştirir. Bu duruma ise kişilik denir.
Bazen olumsuz yaşam koşulları nedeniyle bireylerin kişiliklerinde bozulmalar söz konusu olabilir. Bu da bireyin hayata adapte olmasını zorlaştırır ve çok çeşitli takıntılara sahip olmasına neden olabilir. Örneğin; Bireyde aşırı alınganlık ya da korku durumu kendini gösterebilir. Aynı şekilde bu bireylerden bazıları sürekli birilerinin kendisini takip ettiğini ya da her an birilerinin kendisine zarar vereceğini düşünür ve tedirgin olur. Bu tür sorunlu durumların olup olmadığını belirlemek için ise uzmanlar tarafından kişilik testleri uygulanır.
Kişilik testleri içerisinde özbildirim ölçeği de bulunur. Bu ölçek türü bireyin kendisi hakkında verdiği bilgilere göre yapılan değerlendirmelerdir.
Tutum Ölçekleri
Kişiliklerden farklı olarak bireyin herhangi bir durumda davranış biçimini ifade eden tutumlarla ilgili gerçekleştirilen testlerdir. Bireyin tutumları hakkında verilen bilgileri içeren tutum ölçekleri, belirli durumlardaki alışkanlıkları ifade der. Örneğin; yeme ve içme davranışı ile ilgili bireyin düşünceleri ve tavırlarının nasıl olduğuna dair yapılan değerlendirme tutum ölçeklerinden biridir.
Yetenek ve İlgi Testleri
Yetenek ve ilgi testleri daha çok insan kaynakları tarafından kullanılan değerlendirmeler arasındadır. Bu testler bireyin yetenekleri ve ilgileri ile ilgili detaylı bilgi verir. Bu sayede bireyin kariyeri hakkında daha rahat planlama yapılır. Ayrıca;
El becerisi, organizasyon becerisi, iletişim becerisi, yabancı dil becerisi, bilgisayar becerisi, sayısal becerisi gibi konularda bireyin yeterlilikleri ölçümlenir. Böylece çok daha başarılı olacağı pozisyonlarda çalışması sağlanır.
Gelişim Testleri
AGTE: Açılımı Ankara Gelişim Tarama Envanteri olan AGTE testi, 0-6 yaş aralığındaki bebek ve çocuklara uygulanan bir gelişimsel değerlendirme aracıdır. Evet, hayır ve bilmiyorum seçeneklerinden bir tanesinin işaretlenmesi şeklinde uygulanan testte toplamda 154 soru bulunur ve Dil-Bilişsel, İnce Motor, Kaba Motor ve Sosyal Beceri-Özbakım şeklinde 4 alt testten oluşur.
Denver 2 Gelişim Testi: Küçük çocuklarda rastlanabilecek olan gelişimsel sorunların tespit edilebilmesi amacıyla geliştirilmiş olan ölçme araçlarından bir tanesi olan bu testte çocukta yaşın gerektirdiği uygun becerilerin bulunup bulunmadığı değerlendirilirken gelişimsel anlamda şüpheli görülebilecek durumlar objektif bir biçimde ölçülür ve risk altındaki çocuklar belirlenir. 4 alt bölümden oluşan test toplamda 116 sorudan oluşur.
Peabody Resim Kelime Testi: 2,5-18 yaş aralığındaki çocuk ve ergenlerde dil gelişimi ve kelime bilgisinin ölçülmesinde kullanılan testte resimlerle kelime ve kavram gelişimini ölçmeyi hedefleyen sorular yer alır. 4 resim arasından bir tanesinin seçilmesi şeklinde sorulardan oluşan testte toplamda 100 soru bulunur ve her doğru yanıt için 1 puan alınır.
Bender-Gestalt Görsel Motor Algı Testi: Çocuklarda görsel motor işlevlerinin değerlendirilmesi amacıyla uygulanan bu test 5,5 yaş ile 11 yaş aralığındaki çocuklara uygulanır. Çocuklara 9 farklı şekil verilir ve bu şekillerin boş bir kağıda çizilmesi istenir. Yapılan çizimler değerlendirilerek görsel zeka, regresyon, fonksiyon kayıpları ve organik beyin hasarları incelenir.
Metropolitan Okul Olgunluğu Testleri: Okula başlamaya hazırlanan okul öncesi dönemdeki çocuklara uygulanan bu testler; çocuğun bedensel, sosyal, bilişsel ve duygusal anlamlarda okul olgunluğuna sahip olup olmadığının araştırılmasında kullanılır. Testlerde çocuğun gerekli öz bakım becerilerine sahip olup olmadığı, ince ve kaba motor kas gelişimini tamamlayıp tamamlamadığı gibi hususlar incelenir.
Koppitz İnsan Çizim Testi: 4-9 yaş aralığındaki çocuklarda duygusal olgunluk seviyesinin ve duygusal gelişim sürecinde yaşanan olası sorunların belirlenmesi amacıyla uygulanan bu test, aynı zamanda çocukta duygusal olgunluğun yaş ile doğru orantıda olup olmadığının incelenmesinde de kullanılır.
Porteus Labirentler Testi: Sözel açıklamaya dayalı olmayan ve 12 adet labirentin çıkış yolunun bulunması şeklinde uygulanan testte genel yeteneğin belirlenmesi hedeflenir. 7,5-14 yaş aralığındaki bireylere uygulanır.
OKHT (Okula Hazırlık Testi): OKHT testinde 6 yaş 4 aydan daha küçük çocuklarda ana sınıfı döneminde zorluklar yaşamış olan ve birinci sınıfa başlayıp başlamaması konusunda tereddütte kalınan çocukların temel bilgi ve becerileri test edilir. Farklı alanlardaki gelişimleri ölçen 7 bölüm ve toplamda 90 sorudan oluşur.
Kent EGY Testi: Sözel performansa dayalı bir test olan Kent EGY testinde duyma, konuşma ve sözel ifadede herhangi bir sorunu olmayan 6-14 yaş aralığındaki çocukların zekâsı incelenir ve olası patolojiler saptanır. Süre sınırlaması bulunmayan bu test bilgiye ve dile dayalıdır.
Gesell Gelişim Figürleri Testi: Görsel algı gelişiminin ölçüldüğü testte kolaydan zora doğru sıralanmış olan 9 geometrik şekil verilir ve çocuğun bu şekilleri doğru bir şekilde kâğıda dökmesi istenir. Performansı ölçen bu testte zaman sınırlaması yoktur ve 1-7 yaş aralığındaki çocuklara uygulanır. Test sonucuna göre çocuğun zihinsel yaşı ve ortalama zekâ düzeyi belirlenir.
Yukarıda belirtilen testlerden uygun olanları uygulanarak çocuğun dil bilişsel gelişimi, psikososyal gelişim, sosyal beceri ve öz bakım gelişimi, ince motor-kaba motor gelişimi, görsel algılama yaşı ve alıcı dil yaşları ölçülür.
Dikkat Testleri
Moxo d-CPT Dikkat Performans Testi: Çocuklarda dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, zamanlama bozukluğu, dürtüsellik gibi sorunların tespit edilebilmesi amacıyla uygulanan testte görsel ve işitsel çeldiriciler bulunur. 7 yaş ve üzerindeki çocuk ve ergenlere uygulanan test aynı zamanda yetişkinler için de kullanılabilir.
Frostig: 4-8 yaş arasındaki çocuklara uygulanan görsel algılama testidir. Okuma, yazma ve aritmetik becerilerinin gelişmesi konusunda bireye yardımcı olur.
Bender Gestalt Algı Testi: 5-10 yaş arasındaki çocuklara uygulanan görsel algılama testidir, peş peşe gösterilen desenler ile uygulanır. Çocuk geriliği ve organik beyin hasarlarını saptamada da yardımcı olan bir testtir.
Benton Görsel Bellek Testi: 8 yaş ve üzeri çocuklara uygulanan, ortalama 5 dakika gibi kısa bir sürede tamamlanabilen bireysel bir testtir. Çizim ve gösterme olarak 2 aşamadan oluşur.
Burdon Dikkat Testi: 10 ile 20 yaş arasındaki tüm bireylere uygulanabilen, ilk öğretim ve lisede çocukların dikkatlerini ölçmek için de kullanılan bir testtir. Harflerin alt alta ve belirli bir miktarda yazılmasıyla uygulanır.
Frankfurter Dikkat Testi: 5 ile 6 yaş arasındaki çocuklara uygulanabilen, ortalama 90 saniye süren bir görsel testtir. Testte çocuğa verilen meyvelerden farklı olanın bulunması istenmektedir.
Zeka Testleri
R.b Cattel Testi 2A ve 3A: R.B. Cattel tarafından geliştirilmiş olan Cattel testinin 2A, 3A gibi uygulandığı yaş aralıklarına göre farklılaştırılmış formları vardır. Kültürden arındırılmış şekilde hazırlanan test her toplumda uygulanabilir. Uygun yaş grubundaki bireylere verilen formun belirli bir süre içerisinde yanıtlanmasının istendiği test ile zeka ve performans düzeyi ölçülür.
Projektif Testler
CAT Çocuklar İçin Algı Testi: 3-10 yaş arası çocuklara uygulanan projektif bir testtir. Standart uyarıcıları nasıl algıladıklarına bağlı olarak çocuklar arasındaki kişilik farklılıklarını ortaya koymakta ve kişilik özelliklerini araştırmaktadır. Testte üzerlerinde belli resimler olan 10 adet kart çocuklara sırayla gösterilmekte ve çocuklardan bu resimlerde gördükleriyle ilgili birer hikâye anlatmaları istenmektedir. Resimlerdeki figürlerde özellikle insanlar yerine hayvanlar kullanılmıştır böylelikle çocuklar olumsuz duygularını kişiselleştirmeden daha açıkça ve rahatça anlatabilmektedir. Nitekim bu resimler çocuklara direkt olarak sorulduğunda genellikle yanıt vermekten kaçınacakları konuları işlemekte ve çocukların savunma mekanizmalarını ortaya koymaktadır. Bu resimler ile ilgili oluşturdukları hikayeler ve verdikleri tepkiler; çocukların ebeveynleri ve kardeşleriyle ilişkilerine, korkularına, kaygılarına, saldırganlık dürtülerine, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarına dair bilgi vermektedir. Ayrıca çocukların kronolojik yaşlarıyla duygusal olgunluk düzeylerinin paralel olup olmadığını da incelemektedir.
Tat (Ergen ve Yetişkin Kişilik Ve Algı Testi): CAT testinin ergen ve yetişkinlere uygulanan şeklidir. Sözel bir testtir. Kişiye kartlar gösterilir ve kişiden bu kartlarda gördükleriyle ilgili hikâye anlatması istenir. Bilinçaltı analizi ve kişilik analizinde kullanılır.
Louisa Duss Psikanalitik Hikayeler Testi: Çocukların kişilik komplekslerini saptamak üzere uygulanan psikanalitik yaklaşımla hazırlanmış projektif bir testtir. Test, yarım bırakılmış ve uzman tarafından sırayla okunarak çocuktan tamamlaması istenen 10 adet hikâyeden oluşmaktadır. Dinlediği hikâyeyi anlayabilecek ve bu hikayeyle ilgili sorulara anlamlı yanıt verebilecek düzeyde dil gelişimi olan her çocuğa uygulanabilir. Bu testte kullanılacak hikayeler düzenlenirken çocukların kendilerini rahatlıkla ana kahramanın yerine koyabileceği konular seçilmiştir. Çocukların belli bir süre odaklandıkları, manidar ve sembolik yanıtlar verdikleri veya tamamen yanıt vermekten kaçındıkları konular kendilerinde hangi kişilik komplekslerinin var olduğunu göstermektedir. Ayrıca yaşadıkları duygusal sorunlara, korkularına, kaygılarına ve aile içi ilişkilerine ışık tutmaktadır.
Bir İnsan Çiz ve Bir Aile Çiz Testi: Koppitz İnsan Çizim Testi, 5-12 yaş arası çocukların duygusal olgunluk ve duygu durumlarını değerlendirmek amacıyla uygulanmaktadır. Çocuklara verilen yönerge istedikleri şekilde bir insan çizmeleridir. Çocukların duygusal olgunluk yaşlarıyla kronolojik yaşlarının paralel olup olmadığını ve hangi duygusal sorunları yaşadıklarını saptamaktadır. Ayrıca genel bilişsel düzeylerine dair bilgi vermektedir.
Karen Machover'ın Bir İnsan Çiz Testi yönergelerinin farkı, çocuklara çizdikleri insan ile ilgili yöneltilen belli sorulardır. Çocukların bu sorulara verdiği yanıtlar kendi kişilik özelliklerine, kendilerine dair algılarına, duygusal ve sosyal deneyimlerine dair anlamlı ipuçları taşımaktadır.
Bir Aile Çiz testinde ise çocukların bir aile çizmesi ve aile bireylerinin ne yapıyor olduklarını açıklamaları istenmektedir. Bunlara göre çocukların aile içinde kendilerini ve diğer aile bireylerini nasıl algıladıkları, aile bireyleri ile ilişkilerinin niteliği ve aile içindeki iletişim dinamikleri değerlendirilmektedir.
Machover ve Aile Çiz testleri anlamlı resim çizebilecek olan her yaştaki çocuğa uygulanabilen projektif testlerdir. Çocuklar kendilerini çoğu zaman resimler ile sözel ifadeye göre daha rahat anlatabilmektedir. Çocukların gözlemlenen tutum ve davranışları ile ailelerinden alınan ön bilgiler göz önünde bulundurularak incelendiğinde çocuk resimleri oldukça anlamlı bilgiler ortaya koymaktadır.
Beier Cümle Tamamlama Testi: 8-16 yaş arası çocuk ve ergenlere uygulanan projektif bir testtir. Bu yaş grubu için testin 56 maddeden oluşan A formu kullanılmaktadır, ayrıca yetişkinler için kullanılan B formu da bulunmaktadır. Testin yönergesi, eksik bırakılmış cümlelerin akla ilk gelen yanıtlarla tamamlanmasıdır. Çocuk ve ergenlerin verdikleri yanıtlar; geçmiş yaşantılarına, geleceğe ve amaçlarına, kendine ve yeteneklerine, annelerine ve babalarına, aile yaşantılarına, arkadaşlarına, otorite figürlerine ve okula ilişkin duygu, düşünce, tavır ve tutumlarını yansıtmaktadır. Bunların yanı sıra korkularını, kaygılarını, suçluluk duygularını, isteklerini ve ilgi alanlarını; kısaca iç dünyasını ortaya koymaktadır.
Gelişim Testleri
♦ AGTE
♦ Denver 2 Gelişim Testi
♦ Peabody Resim Kelime Testi
♦ Bender-Gestalt Görsel Motor Algı Testi
♦ Metropolitan Okul Olgunluğu Testleri
♦ Koppitz İnsan Çizim Testi
♦ Porteus Labirentler Testi
♦ OKHT (Okula Hazırlık Testi)
♦ Kent EGY Testi
♦ Gesell Gelişim Figürleri Testi
Dikkat Testleri
♦ Moxo d-CPT Dikkat Performans Testi
♦ Frostig
♦ Bender Gestalt Algı Testi
♦ Benton Görsel Bellek Testi
♦ Burdon Dikkat Testi
♦ Frankfurter Dikkat Testi
Zeka Testleri
♦ R.b Cattel Testi 2A ve 3A
Projektif Testler
♦ CAT Çocuklar İçin Algı Testi
♦ Tat (Ergen ve Yetişkin Kişilik Ve Algı Testi)
♦ Louisa Duss Psikanalitik Hikayeler Testi
♦ Beier Cümle Tamamlama Testi
♦ Bir İnsan Çiz Resim Analizi
♦ Bir Aile Çiz Resim Analizi
♦ Bir Ağaç Çiz Resim Analizi
♦ Bir Ev Çiz Resim Analizi
